คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 370/2539

คำพิพากษาย่อสั้น

จำเลยว่าจ้างโจทก์ให้ก่อสร้างถังน้ำใสคอนกรีตเสริมเหล็ก แต่โจทก์ก่อสร้างถังน้ำโดยใช้เสาเข็มผิดขนาดจากที่ขออนุญาตและถังน้ำที่สร้างขึ้นก็ไม่แข็งแรงตามแบบ โจทก์จึงเป็นฝ่ายผิดสัญญา ซึ่งแม้ว่าตามปกติโจทก์มีสิทธิได้รับชดใช้คืนค่าผลงานที่โจทก์ทำไปแล้วอันได้แก่การก่อสร้างถังน้ำโดยใช้เสาเข็มผิดขนาดนั้นจากจำเลยที่ 1 ตาม ป.พ.พ. มาตรา 391 วรรคสาม ก็ตาม แต่ตามสัญญาข้อ 21 ระบุว่า เมื่อผู้ว่าจ้างบอกเลิกสัญญาแล้วบรรดางานที่ผู้รับจ้างได้ทำขึ้นและสิ่งของต่าง ๆ ที่นำมาไว้ ณ สถานที่ทำงานจ้างนั้นโดยเฉพาะเพื่องานจ้างดังกล่าว ผู้รับจ้างจะเรียกร้องค่าตอบแทนและค่าเสียหายใด ๆ ไม่ได้เลย ข้อตกลงนี้มีลักษณะเป็นการที่ผู้รับจ้างให้สัญญาว่าจะทำการชำระหนี้อย่างอื่นอันมิใช่จำนวนเงินให้เป็นเบี้ยปรับตาม ป.พ.พ. มาตรา 382 แก่จำเลยที่ 1 ผู้ว่าจ้าง และหากเป็นจำนวนพอสมควร จำเลยที่ 1 มีสิทธิรับผลงานนี้ได้โดยไม่ต้องใช้ราคาแก่โจทก์ผู้รับจ้าง เมื่อพิเคราะห์ถึงทางได้เสียของจำเลยผู้ว่าจ้างกับผลงานและพฤติการณ์ของโจทก์ผู้รับจ้างปฏิบัติมาแล้ว เบี้ยปรับส่วนนี้เป็นจำนวนพอสมควรแล้ว โจทก์ไม่มีสิทธิได้ค่าผลงานที่ได้ทำไปแล้ว สำหรับเบี้ยปรับตามสัญญาจ้างข้อ 19 อันเป็นเบี้ยปรับรายวันที่โจทก์ส่งมอบงานล่าช้านั้นเป็นเงินที่โจทก์สัญญาว่าจะใช้แก่จำเลยเมื่อโจทก์ผิดสัญญา แต่ถ้าหากเบี้ยปรับนั้นสูงเกินส่วน ศาลจะลดลงให้เป็นจำนวนพอสมควรก็ได้ ปรากฏว่าโจทก์ได้ลงทุนก่อสร้างงานตามสัญญาเป็นเงินจำนวนมาก และเมื่อทราบว่าโจทก์ใช้เสาเข็มผิดขนาด จำเลยที่ 1 ก็ไม่ยอมจ่ายค่าจ้างให้แก่โจทก์เลย แม้จำเลยที่ 1 จะอ้างว่าจำต้องระงับการจ่ายเพื่อเป็นประกันการที่ต้องจ้างบุคคลอื่นทำงานที่ค้างอยู่ให้เสร็จ แต่จำเลยที่ 1 ก็มิได้นำสืบให้เห็นว่าได้ว่าจ้างบุคคลอื่นทำการก่อสร้างใหม่แล้วหรือไม่ และต้องใช้เงินจำนวนเท่าใด ทั้งปรากฏว่าจำเลยที่ 1 ได้รับเงินค้ำประกัน การก่อสร้างซึ่งเป็นจำนวนพอสมควรแล้ว จึงไม่มีเหตุจะปรับโจทก์สูงกว่านี้อีก

ผู้พิพากษา

วุฒิ คราวุฒิ
มงคล สระฏัน
อธิราช มณีภาค