คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 77/2558

คำพิพากษาย่อสั้น

คดีที่เอกชนยื่นฟ้องหน่วยงานทางปกครอง และเจ้าหน้าที่ของรัฐอ้างว่า ผู้ฟ้องคดีนำหลักฐาน ส.ค. ๑ ยื่นคำขอรังวัดออกโฉนดที่ดินต่อผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๔ แต่ถูกคัดค้านจากธนารักษ์พื้นที่ว่า ที่ดินพิพาทอยู่ในเขตที่ราชพัสดุ ซึ่งเป็นที่ดินตามประกาศกระแสพระบรมราชโองการ เรื่อง ขยายการหวงห้าม และจัดซื้อที่ดินสำหรับสร้างการทดน้ำไขน้ำบริเวณเชียงรากน้อยและบางเหี้ย พุทธศักราช ๒๔๖๗ การแจ้งการครอบครองที่ดินตาม ส.ค. ๑ แปลงดังกล่าวได้แจ้งภายหลังจากที่พิพาทเป็นที่ราชพัสดุแล้ว ถือเป็นการได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๔ จึงมีคำสั่งยกเลิกคำขอออกโฉนดที่ดินของผู้ฟ้องคดี ขอให้ศาลมีคำพิพากษาหรือคำสั่งให้ผู้ฟ้องคดีมีสิทธิครอบครองเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินและมีคำสั่งห้ามผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๕ ถึงที่ ๙ เข้ายุ่งเกี่ยวหรือคัดค้านการรังวัดขอออกโฉนดที่ดินให้ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ถึงที่ ๔ ร่วมกันรับคำขอออกโฉนดที่ดินและดำเนินการออกโฉนดที่ดินให้เสร็จสิ้นกับให้เพิกถอนคำสั่งของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๔ ที่ยกเลิกคำขอออกโฉนดที่ดินของผู้ฟ้องคดี ส่วนผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ ที่ ๔ ที่ ๘ และที่ ๙ ให้การทำนองเดียวกันว่า ที่ดินพิพาทอยู่ในเขตที่ดินตามประกาศกระแสพระบรมราชโองการ เรื่อง ขยายการหวงห้าม และการจัดซื้อที่ดินสำหรับการสร้างการทดน้ำไขน้ำบริเวณเชียงรากน้อยและบางเหี้ย พุทธศักราช ๒๔๖๗ ซึ่งได้ขึ้นทะเบียนเป็นที่ราชพัสดุใช้ประโยชน์เพื่อการชลประทานบริเวณคันกั้นน้ำเค็มชายทะเล การแจ้งการครอบครองที่ดินตาม ส.ค. ๑ แปลง ดังกล่าวได้แจ้งภายหลังจากที่ดินพิพาทเป็นที่ราชพัสดุแล้ว ที่ดินพิพาทจึงเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินประเภทใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ เห็นว่า เมื่อพิจารณาความมุ่งหมายของผู้ฟ้องคดีที่ใช้สิทธิทางศาล ก็เพื่อให้ศาลรับรองคุ้มครองสิทธิในที่ดินของผู้ฟ้องคดี การที่ศาลจะมีคำพิพากษาหรือคำสั่งตามคำขอของผู้ฟ้องคดีได้นั้น ศาลจำต้องพิจารณาให้ได้ความเสียก่อนว่าที่ดินพิพาทผู้ฟ้องคดีเป็นผู้มีสิทธิครอบครองหรือเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินเป็นสำคัญ แล้วจึงจะพิจารณาประเด็นอื่นได้ต่อไป จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม