คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 87/2558

คำพิพากษาย่อสั้น

ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสามเป็นเอกชนยื่นฟ้องผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสี่ซึ่งเป็นหน่วยงานทางปกครองและเจ้าหน้าที่ของรัฐ โดยกล่าวหาว่า ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ และที่ ๔ คัดค้านแนวเขตการรังวัดโฉนดที่ดินของผู้มีชื่อทั้ง ๙ แปลง โดยอ้างว่าเป็นทางสาธารณประโยชน์นั้นไม่ชอบ เพราะผู้ฟ้องคดีทั้งสามไม่เคยยินยอมแบ่งหักที่ดินทั้ง ๙ แปลง เป็นทางสาธารณะ ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสี่ก่อสร้างทางสาธารณประโยชน์รุกล้ำเข้ามาในที่ดินพิพาททำให้ผู้ฟ้องคดีทั้งสามซึ่งเป็นผู้จัดการมรดกได้รับความเสียหาย ขอให้ศาลมีคำพิพากษาหรือมีคำสั่งว่าที่ดินส่วนที่พิพาทมิได้รุกล้ำทางสาธารณประโยชน์และเป็นส่วนหนึ่งของที่ดินของผู้ฟ้องคดีทั้งสาม ห้ามผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสี่และบริวารเข้าเกี่ยวข้องหรือให้ชดใช้ค่าที่ดินพร้อมดอกเบี้ยรวมทั้งค่าเสียหาย เห็นว่า แม้เหตุแห่งการฟ้องคดีนี้จะสืบเนื่องมาจากการที่ผู้ฟ้องคดีทั้งสี่ยืนคำขอรังวัดสอบเขตที่ดินพิพาทแล้วพบว่ามีการก่อสร้างเป็นถนนสาธารณะรุกล้ำที่ดินบางส่วนโดยผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ และที่ ๔ คัดค้านแนวเขตที่ดินว่าที่ดินพิพาทเป็นทางสาธารณะ แต่เมื่อพิจารณาเจตนาของผู้ฟ้องคดีทั้งสามที่ฟ้องคดีนี้ก็เพื่อประสงค์จะให้ศาลรับรองและคุ้มครองกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทซึ่งผู้ฟ้องคดีทั้งสามเป็นผู้จัดการมรดกมีสิทธิและหน้าที่ทำการอันจำเป็นเพื่อจัดการมรดก อันเนื่องมาจากกรณีที่ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสี่คัดค้านว่าเป็นทางสาธารณประโยชน์ไม่ใช่ที่ดินของผู้มีชื่อ ทั้งคำขอหลักของผู้ฟ้องคดีทั้งสามเป็นการขอให้ศาลมีคำพิพากษารับรองกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทเป็นสำคัญ มิได้มีคำขอให้ตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของการกระทำทางปกครองแต่อย่างใด และการที่ศาลจะมีคำพิพากษาหรือคำสั่งตามคำขอของผู้ฟ้องคดีทั้งสามได้นั้น ศาลจำต้องพิจารณาให้ได้ความเสียก่อนว่า ที่ดินพิพาทเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้มีชื่อหรือเป็นทางสาธารณประโยชน์ที่เป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันแล้วจึงจะพิจารณาประเด็นอื่นต่อไป จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม