คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6/2558

คำพิพากษาย่อสั้น

คดีที่เอกชนเจ้าของที่ดินมีโฉนดฟ้ององค์การบริหารส่วนตำบลหนองทุ่มว่าได้รับความเดือดร้อนเสียหายจากการที่ผู้ถูกฟ้องคดีขุดลอกห้วยมะม่วงตอนล่างซึ่งอยู่ติดกับที่ดินของผู้ฟ้องคดีทั้งสอง ทำให้ต้นไม้ และพืชผลทางการเกษตรที่ผู้ฟ้องคดีทั้งสองปลูกไว้ได้รับความเสียหาย และนำดินที่ขุดจากที่ดินหัวไร่ปลายนาของผู้ฟ้องคดีที่ ๑ ประมาณ ๒ ไร่ ไปขาย ขอให้ผู้ถูกฟ้องคดีชดใช้ค่าที่ดิน ค่าต้นไม้ และค่าขาดรายได้ ให้ทำข้อตกลงขนาดความกว้างของลำห้วยร่วมกัน ให้ออกเอกสารสิทธิที่ดินหัวไร่ปลายนาให้แก่ผู้ฟ้องคดีที่ ๑ โดยไม่มีผู้ใดโต้แย้งคัดค้าน ให้ขุดลอกลำห้วยโดยมีขนาดเท่ากันทั้งลำห้วย และให้ทำฝายกั้นน้ำ ศาลมีคำสั่งไม่รับฟ้องคดีของผู้ฟ้องคดีที่ ๒ ไว้พิจารณา เนื่องจากขณะยื่นฟ้องที่ดินของผู้ฟ้องคดีที่ ๒ ยังไม่มีการขุดลอกลำห้วยรุกล้ำแต่อย่างใด ส่วนผู้ถูกฟ้องคดีให้การว่า ผู้ถูกฟ้องคดีได้ตรวจสอบพบว่า ผู้ฟ้องคดีที่ ๑ บุกรุกเข้าไปยึดถือครอบครองและทำประโยชน์ในที่สาธารณประโยชน์ (ลำห้วยมะม่วง) และการเข้าขุดลอกลำห้วยเป็นการดำเนินการตามอำนาจหน้าที่ในการดูแลและคุ้มครองป้องกันที่ดิน อันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันตามกฎหมาย เห็นว่า การที่ศาลจะมีคำพิพากษาหรือคำสั่งตามคำขอของผู้ฟ้องคดีทั้งสองได้นั้น จำต้องพิจารณาให้ได้ความเสียก่อนว่าที่ดินพิพาทเป็นของผู้ฟ้องคดีตามที่กล่าวอ้างหรือเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินเป็นสำคัญ แล้วจึงจะพิจารณาประเด็นอื่นได้ต่อไป จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวสิทธิในที่ดิน อันอยู่ในอำนาจของศาลยุติธรรม