คำพิพากษาย่อสั้น
ในขณะเกิดเหตุ โจทก์เป็นนิติบุคคลจัดตั้งตาม พ.ร.บ. ระเบียบบริหารราชการเมืองพัทยาฯ และตามมาตรา 48 และมาตรา 54 วรรคหนึ่ง แห่ง พ.ร.บ.ฉบับเดียวกันนั้น กำหนดให้โจทก์มีปลัดเมืองพัทยาทำหน้าที่บริหารราชการเมืองพัทยาให้เป็นไปตามนโยบายของสภาโจทก์ และให้ปลัดเมืองพัทยาเป็นผู้ปกครองบังคับบัญชาพนักงานและลูกจ้างโจทก์และรับผิดชอบในการปฏิบัติราชการโจทก์ ถือได้ว่าปลัดเมืองพัทยาเป็นผู้แทนนิติบุคคลโจทก์ ฉะนั้นความประสงค์ของโจทก์ย่อมแสดงออกโดยปลัดเมืองพัทยาซึ่งเป็นผู้แทนโจทก์
ตามหนังสือศาลากลางจังหวัดชลบุรี ฉบับลงวันที่ 25 กันยายน 2535 ผู้ว่าราชการจังหวัดชลบุรีได้แต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนเรื่องที่โจทก์มีหนังสือแจ้งไปให้ทราบว่า จำเลยที่ 1 มีพฤติการณ์ส่อไปในทางทุจริตต่อหน้าที่ และหลังจากนั้นคณะกรรมการสอบสวนจึงได้ทำการสอบสวนข้อเท็จจริงแล้วรายงานความคืบหน้าของผลการสอบสวนให้โจทก์ทราบ แล้วโจทก์จึงได้รายงานให้ทางจังหวัดทราบต่อไปเป็นระยะๆ นั้น ล้วนแต่เป็นขั้นตอนของการสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวนเพื่อให้ทราบข้อเท็จจริงแน่ชัดก่อนที่จะสรุปผลการสอบสวนว่า มีใครเป็นผู้กระทำความผิดทางอาญาและมีใครบ้างที่ต้องร่วมรับผิดทางแพ่งด้วย ฉะนั้นถึงแม้โจทก์จะทราบการกระทำความผิดและรู้ตัวจำเลยที่ 1 เป็นผู้กระทำความผิดตั้งแต่ปลายปี 2538 ก็ตาม แต่ขณะนั้นการสอบสวนผู้ร่วมกระทำผิดและผู้พึงต้องร่วมรับผิดทางแพ่งยังไม่ปรากฏแน่ชัด จนกว่าการสอบสวนจะแล้วเสร็จก็ต่อเมื่อคณะกรรมการสอบสวนสรุปผลการสอบสวนและแจ้งให้โจทก์ทราบว่าเห็นควรดำเนินคดีอาญาแก่ผู้ใด และมีผู้ใดที่ต้องร่วมรับผิดในทางแพ่งแล้ว ดังนั้น จึงต้องถือว่าวันที่ปลัดเมืองพัทยาซึ่งเป็นผู้แทนโจทก์ลงนามรับทราบรายงานผลการสอบสวนเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2539 เป็นวันที่โจทก์ทราบการละเมิดและรู้ตัวผู้พึงต้องร่วมรับผิดในทางแพ่งในวันดังกล่าว
จำเลยที่ 1 มีหน้าที่จัดเก็บภาษีอากรต่างๆ โดยมีจำเลยที่ 2 ถึงที่ 5 เป็นผู้บังคับบัญชาตามสายงาน ซึ่งตามมาตรฐานตำแหน่งและระเบียบในการปฏิบัติงานสายการบังคับบัญชา และระเบียบคำสั่งต่างๆ ของกระทรางต้นสังกัดกำหนดอำนาจหน้าที่ให้จำเลยที่ 2 ถึงที่ 5 มีหน้าที่กำกับดูแลบังคับบัญชาและควบคุมการปฏิบัติงานของจำเลยที่ 1 ทั้งยังมีระเบียบให้ผู้บังคับบัญชาตามสายงานจะต้องร่วมรับผิดในทางแพ่งกับผู้กระทำความผิดด้วย จำเลยที่ 2 ถึงที่ 5 จึงมีหน้าที่ตรวจสอบความถูกต้องของเอกสารหลักฐานต่างๆ ที่จำเลยที่ 1 ทำขึ้นและส่งมอบเงินหรือเช็คในแต่ละวันหากจำเลยที่ 2 ถึงที่ 5 ใช้ความระมัดระวังละเอียดรอบคอบในการตรวจสอบตามอำนาจหน้าที่และระเบียบคำสั่งดังกล่าวอย่างเคร่งครัดก็ยากที่จำเลยที่ 1 จะยักยอกเงินที่รับมาในตำแหน่งหน้าที่ไปได้ จำเลยที่ 2 ถึงที่ 5 จึงมีส่วนประมาทเลินเล่อในการปฏิบัติหน้าที่ทำให้โจทก์เสียหายด้วย ต้องร่วมรับผิดกับจำเลยที่ 1
