คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 74/2558

คำพิพากษาย่อสั้น

คดีนี้เป็นคดีที่เอกชนยื่นฟ้องหน่วยงานทางปกครองว่า ผู้ฟ้องคดีเป็นผู้ครอบครองทำประโยชน์ที่ดิน น.ส. ๓ แปลงพิพาท ปลัดอำเภอปฏิบัติราชการแทนนายอำเภอมีหนังสือแจ้งว่าพื้นที่ที่ดำเนินการรังวัดสอบเขตที่สาธารณประโยชน์บ้านหนองไม้แก่นและได้ออกหนังสือสำคัญทับซ้อนที่ดินของผู้ฟ้องคดีและห้ามไม่ให้ผู้ฟ้องคดีทำประโยชน์ในที่ดินแปลงพิพาท ผู้ฟ้องคดีขอคัดสำเนาสารบบการครอบครองที่ดินเมื่อปี ๒๕๕๔ สำนักงานที่ดินอำเภอแจ้งว่าได้ตรวจสอบแล้วไม่พบหลักฐานการครอบครองที่ดินแปลงพิพาท ซึ่งผู้ฟ้องคดีได้เคยทำนิติกรรมกับสำนักงานที่ดิน ๕ ครั้งและเสียภาษีบำรุงท้องที่มาโดยตลอด จากการตรวจสอบเขตที่สาธารณประโยชน์ของช่างรังวัดได้ระบุข้อความในเอกสารว่า "ไม่สามารถหาหลักฐานครอบลงในแผนที่เดิมได้" การประกาศเขตที่หลวงของราชการจึงกระทำโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ขอให้ศาลมีคำพิพากษาหรือคำสั่งให้ผู้ถูกฟ้องคดีคืนกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาทและออกโฉนดที่ดินให้แก่ผู้ฟ้องคดี เห็นว่า แม้คดีจะมีประเด็นข้อพิพาทเกี่ยวกับการออกเอกสารสิทธิในที่ดินพิพาทของหน่วยงานทางปกครอง แต่เมื่อพิจารณาความมุ่งหมายในการฟ้องคดีนี้เพื่อให้ศาลมีคำพิพากษารับรองคุ้มครองสิทธิในที่ดินที่ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้างว่าตนมีสิทธิเป็นสำคัญ การที่ผู้ถูกฟ้องคดีจะปฏิบัติตามคำขอของผู้ฟ้องคดีได้ก็จะต้องดำเนินการไปตามข้อเท็จจริงที่รับฟังได้เป็นยุติ ศาลจำต้องพิจารณาให้ได้ความเสียก่อนว่า ที่ดินพิพาทเป็นที่ดินที่ผู้ฟ้องคดีมีสิทธิครอบครองตามที่กล่าวอ้างหรือเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินเป็นสำคัญ แล้วจึงจะพิจารณาประเด็นอื่นต่อไป คดีนี้จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม