คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 13/2558

คำพิพากษาย่อสั้น

คดีที่ผู้ฟ้องคดีเป็นเอกชนยื่นฟ้องผู้ถูกฟ้องคดีทั้งเก้าซึ่งเป็นหน่วยงานทางปกครองอ้างว่า ผู้ฟ้องคดีเป็นผู้จัดการมรดกของบิดา โดยก่อนบิดาถึงแก่ความตายได้มีทรัพย์สินเป็นที่ดินตาม น.ส. ๓ ก. แต่ถูกนายอำเภอเมืองหนองบัวลำภูอ้างว่าออกทับที่สาธารณประโยชน์ และให้เจ้าหน้าที่ของผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ นำแบบคำขอจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมกับแบบบันทึกถ้อยคำที่ยังไม่กรอกข้อความมาให้บิดาของผู้ฟ้องคดีลงลายมือชื่อว่า บิดาของผู้ฟ้องคดีทราบว่าที่ดินตาม น.ส. ๓ ก. ออกทับที่สาธารณประโยชน์ จึงขอโอนที่ดินพิพาทให้เป็นที่สาธารณประโยชน์โดยไม่มีค่าตอบแทน และได้จดทะเบียนโอนเป็นที่สาธารณประโยชน์ จากนั้นผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ และที่ ๔ ถึงที่ ๘ ก่อสร้างถนนและอาคารรุกล้ำทับที่ดินตาม น.ส. ๓ ก. พิพาท ขอให้เพิกถอนการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรม บันทึกถ้อยคำ ให้บิดาของผู้ฟ้องคดีเป็นผู้มีสิทธิครอบครองในที่ดินตาม น.ส. ๓ ก. พิพาท เพิกถอนหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวง เลขที่ นภ. ๐๐๐๑ ให้ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๓ เปลี่ยนแปลงทางทะเบียนที่ดินพิพาทเป็นชื่อของบิดาผู้ฟ้องคดี พร้อมทั้งให้รื้อถอนถนนและอาคารส่วนที่รุกล้ำทับที่ดินพิพาท และทำให้ที่ดินพิพาทอยู่ในสภาพเดิมหากทำไม่ได้ให้ร่วมกันชดใช้ค่าที่ดินพิพาทให้แก่บิดาผู้ฟ้องคดี ส่วนผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ ถึงที่ ๙ ให้การว่า บิดาผู้ฟ้องคดีได้โอนที่ดินพิพาทให้เป็นที่สาธารณประโยชน์โดยไม่มีค่าตอบแทนด้วยตนเอง และมีการจดทะเบียนโอนโดยชอบด้วยกฎหมาย ปัจจุบันที่ดินแปลงนี้ได้ถูกถอนสภาพจากที่สาธารณประโยชน์สำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันมาเป็นเพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะโดยใช้เป็นศูนย์ราชการจังหวัดหนองบัวลำภูกว่า ๒๐ ปี แล้ว เห็นว่า เมื่อพิจารณาความมุ่งหมายของผู้ฟ้องคดีที่ใช้สิทธิทางศาลก็เพื่อให้ศาลรับรองคุ้มครองสิทธิในที่ดินที่ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้างเป็นสำคัญ การที่ศาลจะมีคำพิพากษาหรือคำสั่งตามคำขอของผู้ฟ้องคดีได้นั้น ศาลจำต้องพิจารณาให้ได้ความเสียก่อนว่า ที่ดินพิพาทเป็นของบิดาผู้ฟ้องคดีตามที่กล่าวอ้างหรือไม่เป็นสำคัญ แล้วจึงจะพิจารณาประเด็นอื่นได้ต่อไป จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม