คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 61/2557

คำพิพากษาย่อสั้น

คดีที่บริษัทเอกชนเช่าที่ดินจากเจ้าของที่ดินแล้วนำมาให้กรุงเทพมหานครทำสัญญาเช่าช่วงเพื่อทำตลาดนัด และประกาศให้ผู้ค้ารายย่อยเข้าทำสัญญาจองและเช่าแผงค้า ผู้ฟ้องคดีเป็นเอกชนผู้ค้ารายย่อยได้เข้าทำสัญญาจองแผงค้าและเช่าแผงค้าถาวรกับวางเงินค่าพัฒนาและก่อสร้างตลาดนัดแล้ว แต่บริษัทเอกชนและกรุงเทพมหานครผิดสัญญา ขอให้เพิกถอนสัญญาทั้งสองฉบับและสัญญาเช่าช่วงที่ดินระหว่างบริษัทเอกชนกับกรุงเทพมหานคร และคืนเงิน เห็นว่า สัญญาจองแผงค้าที่ผู้ฟ้องคดีทำกับบริษัทเอกชนผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ นั้น คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายต่างเป็นเอกชน และผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ เป็นเพียงผู้ดำเนินการก่อสร้างตลาดและจัดหาผู้ค้ารายย่อย มิใช่ผู้บริหารตลาดอันจะถือว่าเป็นการบริการสาธารณะ จึงเป็นเพียงสัญญาทางแพ่งธรรมดา ส่วนสัญญาเช่าแผงค้าถาวรระหว่างผู้ฟ้องคดีกับกรุงเทพมหานครผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ แม้ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ เป็นหน่วยงานทางปกครอง แต่ข้อกำหนดของสัญญาก็เป็นเพียงการให้เช่าสถานที่ซึ่งมีลักษณะของเนื้อหาเช่นเดียวกับสัญญาทางแพ่งระหว่างเอกชนด้วยกัน มิได้มีข้อกำหนดพิเศษที่จะให้พิจารณาได้ว่ามีลักษณะเป็นสัญญาทางปกครอง หรือเป็นการมอบหมายให้ผู้ฟ้องคดีซึ่งเป็นเอกชนเป็นผู้จัดให้มีบริการสาธารณะแทนผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ประสงค์เพียงค่าเช่าซึ่งเป็นลักษณะเดียวกับการประกอบกิจการเชิงพาณิชย์เช่นเดียวกับเอกชน จึงเป็นสัญญาทางแพ่ง มิใช่สัญญาทางปกครอง สำหรับสัญญาเช่าช่วงระหว่างผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ กับผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ แม้ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ เป็นหน่วยงานทางปกครองซึ่งมีหน้าที่ในการจัดให้มีตลาดซึ่งเป็นบริการสาธารณะตามที่มีกฎหมายกำหนดหน้าที่ไว้ แต่ก็เป็นเพียงการเช่าพื้นที่จากผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ มิได้มอบหมายให้ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ บริหารตลาด จึงเป็นสัญญาทางแพ่งธรรมดา การที่ผู้ฟ้องคดีฟ้องขอให้เพิกถอนสัญญาเช่าช่วงจึงเป็นเพียงข้ออ้างเพื่อนำมาสู่การขอเพิกถอนสัญญาที่ผู้ฟ้องคดีทำกับผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ และที่ ๑ และขอให้ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสามชำระเงินคืน เมื่อความประสงค์หลักของผู้ฟ้องคดีซึ่งเป็นประเด็นหลักของคดีที่ศาลจะต้องพิจารณานี้ เป็นสัญญาทางแพ่งที่อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม สัญญาเช่าช่วงดังกล่าวระหว่างผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ และที่ ๒ ก็ควรจะได้รับการพิจารณาในศาลเดียวกัน เพื่อความสะดวกในการอำนวยความยุติธรรมให้แก่คู่ความ