คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 19/2557

คำพิพากษาย่อสั้น

เอกชนเป็นเจ้าของอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ มีหนังสือแจ้งว่าอาคารตั้งอยู่บนทางสาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ประชาชนใช้ประโยชน์ร่วมกันและมีคำสั่งให้รื้อถอนอาคาร ผู้ฟ้องคดีอุทธรณ์คำสั่ง ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ มีคำสั่งยกอุทธรณ์ ผู้ฟ้องคดีซื้อที่ดินมือเปล่าไม่มีเอกสารสิทธิ์และมิได้จดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ แม้จะอาศัยครอบครองมานานกว่ายี่สิบปีก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ไม่อาจยกอายุความขึ้นต่อสู้กับรัฐ ทะเบียนบ้านเป็นเอกสารตามพระราชบัญญัติการทะเบียนราษฎร พ.ศ. ๒๕๓๔ มิใช่หลักฐานที่ให้กรรมสิทธิ์ในบ้านที่ขอเลขที่แต่อย่างใด เห็นว่า แม้คดีเกี่ยวข้องกับการออกคำสั่งของเจ้าหน้าที่ของรัฐและมีผลกระทบต่อสิทธิของผู้ฟ้องคดี แต่เมื่อพิจารณาความมุ่งหมายของผู้ฟ้องคดีที่ใช้สิทธิทางศาลก็เพื่อให้ศาลมีคำพิพากษารับรองคุ้มครองสิทธิในที่ดินที่ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้างว่าตนมีสิทธิครอบครองเป็นสำคัญ และการที่ศาลจะพิพากษาตามคำขอของผู้ฟ้องคดีได้นั้น จะต้องพิจารณาให้ได้ความเสียก่อนว่า ที่พิพาทเป็นของผู้ฟ้องคดีตามที่กล่าวอ้างหรือเป็นทางสาธารณประโยชน์อันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินที่ประชาชนใช้ประโยชน์ร่วมกันเป็นสำคัญ แล้วจึงจะพิจารณาประเด็นอื่นได้ต่อไป จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม