คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 18/2557

คำพิพากษาย่อสั้น

คดีที่เอกชนยื่นฟ้องเจ้าหน้าที่ของรัฐและหน่วยงานทางปกครองว่า ผู้ฟ้องคดีได้สร้างบ้านเรือนและทำประโยชน์บนที่ดินพิพาทที่ไม่มีเอกสารสิทธิ์ ต่อมาจึงไปขอออกโฉนดที่ดินแต่ทางราชการไม่ออกให้โดยอ้างว่าที่พิพาทเป็นที่ราชพัสดุ เพราะก่อนหน้านั้นจังหวัดลำพูนได้สำรวจที่ดินที่ราษฎรยกให้เพื่อส่งกรมธนารักษ์ขึ้นทะเบียนเป็นที่ราชพัสดุแต่ยังไม่มีการขอออกเอกสารสิทธิ์เป็นที่ราชพัสดุ ต่อมาสำนักงานธนารักษ์พื้นที่ลำพูนได้ขอออกโฉนดที่ดินที่ขึ้นทะเบียนไว้เป็นที่ราชพัสดุ ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองให้การว่า ผู้ฟ้องคดีเป็นผู้ครอบครองและทำประโยชน์ในที่ดินโดยปราศจากหลักฐานและมิได้แจ้งการครอบครอง (ส.ค. ๑) จึงมีสิทธิ์เพียงขอเลขที่บ้านแต่ไม่ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาท เมื่อสำนักงานที่ดินจังหวัดลำพูนทำการสอบสวนเปรียบเทียบแล้วใช้ดุลพินิจสั่งการจนมีคำสั่งให้ออกโฉนดที่ดินแก่กระทรวงการคลังตามระเบียบของกรมที่ดิน การที่ต่อมาผู้ฟ้องคดียอมเข้าทำสัญญาเช่าที่ดินพิพาทซึ่งเป็นที่ราชพัสดุเพื่อการเกษตรกับกระทรวงการคลังดังกล่าวย่อมถือได้ว่า ยอมรับข้อเท็จจริงว่า ที่ดินพิพาทเป็นที่ราชพัสดุจริง เห็นว่า เมื่อพิจารณาความมุ่งหมายของผู้ฟ้องคดีที่ใช้สิทธิทางศาลขอให้เพิกถอนคำสั่งออกโฉนดที่ดินและให้ผู้ฟ้องคดีเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในที่ดินพิพาท ก็เพื่อให้ศาลมีคำพิพากษารับรองคุ้มครองสิทธิในที่ดินที่ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้างว่าตนมีสิทธิเป็นสำคัญ ส่วนการที่ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ ออกเอกสารสิทธิในที่ดินให้แก่ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ ก็เป็นไปตามอำนาจหน้าที่ที่กฎหมายกำหนดเพื่อให้ผู้มีสิทธิในที่ดินที่แท้จริงได้รับการรับรองคุ้มครองตามกฎหมาย การที่ผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๑ จะปฏิบัติตามคำขอได้ต้องดำเนินการไปตามข้อเท็จจริงที่รับฟังได้เป็นยุติ ศาลจึงจำต้องพิจารณาให้ได้ความก่อนว่าที่ดินพิพาทเป็นของผู้ฟ้องคดีตามที่กล่าวอ้าง หรือผู้ถูกฟ้องคดีที่ ๒ ผู้ใดมีสิทธิในที่ดินพิพาทดีกว่ากัน แล้วจึงจะพิจารณาประเด็นอื่นต่อไป จึงเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับสิทธิในที่ดิน อันอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม